സുധാകരൻ ചന്തവിള സാഹിത്യനിരൂപണ ശാഖയ്ക്കു ഇതര ശാഖകൾപോലെ സമകാലികമായ വ്യതിയാനം സംഭവിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്‌. പഴയ നിരൂപണത്തിന്റെ തോതും രീതിയുമെല്ലാം ഇന്ന്‌ തികച്ചും അപ്രസക്തമായിക്കഴിഞ്ഞു. കൃതികളുടെ വ്യാഖ്യാനവും സമർത്ഥനവുമായിരുന്നു മുൻകാല നിരൂപണമെങ്കിൽ ഇന്നത്‌ പൊളിച്ചെഴുതപ്പെട്ടു. കമ്പോടുകമ്പു അർത്ഥം പറച്ചിലും ആഖ്യാനവുമായിരുന്ന നിരൂപണം തത്ത്വശാസ്ത്രപരവും ചിന്താപരവുമായിത്തീർന്നു. ചുരുക്കത്തിൽ നിരൂപണമെന്നത്‌ മറ്റുസാഹിത്യശാഖകളിൽവച്ച്‌ മൈനർ ആർട്ടായി തരം താഴ്ത്തപ്പെട്ടിരുന്നെങ്കിൽ ഇപ്പോൾ കവിതയെഴുത്തുപോലെ, കഥയെഴുത്തുപോലെ ഒരുപടി അതിനെക്കാൾ കൂടുതൽ ഉയർന്ന മാനങ്ങൾ സമ്മാനിക്കുന്ന ഗൗരവതരമായ സാഹിത്യശാഖയായി മാറിക്കഴിഞ്ഞു. മേൽപ്പറഞ്ഞ മാറ്റങ്ങൾ പൊടുന്നനെ ഉണ്ടായവയല്ല. പ്രതിഭാധനരായ ചില പുതുനിരൂപകർ കാലാനുസൃതമായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ചിന്താപദ്ധതിയാണത്‌. നിലവിലിരിക്കുന്ന ഏതുതരം ധാരണകളെയും മാറ്റിമറിക്കുമ്പോൾ എതിർപ്പുകളുണ്ടാവുക സ്വാഭാവികമാണല്ലോ. അത്തരത്തിൽ നമ്മുടെ നിരൂപണമേഖലയിലും ചില ശക്തമായ എതിർപ്പുകൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്‌. എന്നാൽ ഏതുതരം എതിർപ്പുകളെയും വകവയ്ക്കാതെ തന്റെ വഴിയിൽ ഉറച്ചുനിന്നുകൊണ്ട്‌ ശക്തവും സ്വതന്ത്രവുമായ ധൈഷണിക അന്വേഷണം നടത്തുന്നവരിൽ പ്രധാനിയാണ്‌ എം. കെ. ഹരികുമാർ. നിരന്തരം വായിക്കുകയും എഴുതുകയും ചെയ്യുന്ന അദ്ദേഹം ഒരുതരത്തിലും അക്കാദമിക്‌ നിരൂപകനല്ല; സാഹിത്യത്തിൽ പലപ്പോഴും പുതുചലനങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നവരിൽ അധികം പേരും അക്കാദമിക്കല്ലാത്തവരാണല്ലോ? പൊളിച്ചെഴുത്ത് സമകാലിക മലയാള നിരൂപണത്തിൽ സവിശേഷവും സൈദ്ധാന്തികവുമായ സാഹിത്യനിരൂപണശൈലി പിൻതുടരുന്ന എഴുത്തുകാരനാണ്‌ എം. കെ. ഹരികുമാർ. അദ്ദേഹം നിരൂപണത്തിന്റെ അക്കാദമിക്‌ വ്യവസ്ഥിതിയെത്തന്നെ പൊളിച്ചെഴുതി. സാഹിത്യകൃതിയെ നിരൂപണം ചെയ്യുന്നതിനപ്പുറം സാമൂഹിക,സാംസ്കാരിക, മാനവിക സത്തകളെയാകമാനം ഉൾച്ചേർത്ത്‌ വിലയിരുത്തപ്പെടുന്ന സമീപനം സ്വീകരിച്ചു. ഒരു ഭാഗത്ത്‌ പ്രതിവാരസാഹിത്യ ചിന്തയും സാഹിത്യ കൃതികളെക്കുറിച്ചുള്ള വിലയിരുത്തലുകളും ലളിതവും സമൂർത്ഥവുമായിനടത്തുമ്പോൾത്തന് 
എം. കെ. ഹരികുമാറിന്റെ നിരൂപണ പദ്ധതികളുടെ ശക്തിയും ശൈലിയും കൂടുതൽ
വ്യക്തമാക്കപ്പെടുന്ന കൃതികളാണ്‌ 'എന്റെ മാനിഫെസ്റ്റോ', 'മറവിയുടെ
നിർമ്മാണം' ,'ഉത്തര-ഉത്തരാധുനികത' എന്നിവ. ആലോചന, മനനം, കാഴ്ച എന്നീ മൂന്നു
ഭാഗങ്ങളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്ന 'എന്റെ മാനിഫെസ്റ്റോ' സമീപകാലത്ത്‌ അദ്ദേഹം
എഴുതിയ 'സാഹിത്യത്തിന്റെ നവാദ്വൈതം'എന്ന സാഹിത്യസിദ്ധാന്തപരമായ
പുസ്തകത്തിന്റെ പീഠികയാണെന്നു പറയാം. 'സാഹിത്യത്തിന്റെ നവാദ്വൈതം'
വായിക്കുന്നതിനുമുമ്പ്‌ 'എന്റെ മാനിഫെസ്റ്റോ'യും 'മറവിയുടെ നിർമ്മാണ'വും
വായിക്കുന്നത്‌ നന്നായിരിക്കും. ഇല്ലെങ്കിൽ 'നവാദ്വൈതം' എന്നത്‌
ശ്രീശങ്കരന്റെ അദ്വൈതമാണെന്ന ചിലരുടെ തെറ്റിദ്ധാരണയിൽ നിന്നുടലെടുത്ത
വാദഗതിക്കു പൈന്തുണയേകും. സ്വയം നിരാസത്തിന്റെയും നിരന്തര
നവീകരണത്തിന്റെയും പ്രസക്തി സർവ്വഥാ ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്ന 'എന്റെ
മാനിഫെസ്റ്റോ'യിൽ "ഏതു വസ്തുവിനെയും അതല്ലാതാക്കുകയാണ്‌ എഴുത്തുകാരന്റെ
ജോലി. ഒന്നിനെയും അതായിരിക്കാൻ മാനസികമായി അനുവദിക്കരുത്‌. വസ്തുവിനെ അതിൽ
നിന്നു മോചിപ്പിക്കുക എന്നതാണ്‌ കലാപം. ഇതിലൂടെ വസ്തുവിന്റെ മൗലികവാദം
ഉപേക്ഷിച്ച്‌, നവാദ്വൈതത്തിലേയ്ക്കു സംക്രമണം സാധ്യമാകും". (പേജ്‌-42 എന്റെ
മാനിഫെസ്റ്റോ) എന്നാണ്‌ ഹരികുമാർ പറയുന്നത്‌. ഈ പുസ്തകത്തിലെ ഒരു
പ്രധാനപ്പെട്ട അദ്ധ്യായമായ 'ജലാത്മകത' നവാദ്വൈതത്തിന്റെ രൂപകമാണ്‌.
അസ്തിത്വത്തിന്റെ അവസ്ഥയിൽ നിന്ന്‌ ആത്മനിരാസത്തിലേയ്ക്ക്‌ എത്തിച്ചേർന്ന്‌
ജന്മവാസനകളുമായി കൂടിച്ചേരുന്ന വസ്തുപ്രതിഭാസത്തിന്റെ ഉദാഹരണമായാണ്‌
ജലത്തെ ആവിഷ്കരിക്കുന്നത്‌. ഒഴുകുമ്പോൾ ഒഴുക്ക്‌ മാത്രമേയുള്ളൂ.
ഓർമ്മകളില്ല. ഒഴുകുന്ന ഓരോ നിമിഷവും അത്‌ സ്വയം നിരസിക്കുന്നു.
ഒഴുകുമ്പോഴോ ഒഴുകാതിരിക്കുമ്പോഴോ ഒന്നും സ്ഥാപിക്കാനോ, പ്രതിഷ്ഠിക്കാനോ
ശ്രമിക്കുന്നില്ല. നിർബാധം നിരാസ്പദമായ ഒഴുക്കുമാത്രമണ്‌ ജലം വിഭാവന
ചെയ്യുന്നത്‌. അത്‌ ഗ്ലാസ്സിൽ നിന്നൊഴുകി വലിയ കിണ്ണത്തിൽ വീണാലും
കിണ്ണത്തെയോ ഗ്ലാസിനെയോ ഓർക്കുന്നില്ല എന്നതാണ്‌ സത്യം. മാറി മാറി
വ്യത്യസ്തങ്ങളായ അസ്തിത്വങ്ങളോട്‌ പൊരുത്തപ്പെടുമ്പോഴും ജലം
ഒരസ്തിത്വത്തോടും പ്രത്യേക മമതയില്ലാതെ ഭാവിയിലേയ്ക്ക്‌ ഒഴുകുന്നു.
സ്ഥിരരൂപമില്ലാതെതന്നെ പുതിയ ഒന്നായി മാറാനുള്ള ഒഴുക്കിന്റെ വ്യഗ്രതയാണ്‌
ജലാത്മകതയുടെ അടിസ്ഥാനമന്ത്രമെന്ന്‌ ഹരികുമാർ ഉദ്ഘോഷിക്കുന്നു.
ജലംപോലെയാണ്‌ പത്രവുമെന്ന്‌ തുടർന്നു 'പത്രം ഒരൊഴുക്ക്‌' എന്ന ലേഖനത്തിൽ എഴുതുന്നു. ഒരു പത്രവും പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്ന ഒരു വാർത്തയും സ്വന്തമാണെന്നു കരുതാതെ പത്രം സ്വയം നിരസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഒപ്പം പുതിയ വാർത്തകൾ നിർമ്മിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. വാർത്തകൾ എന്തോ സംഭവിക്കാൻ പോകുന്ന പ്രതീതി മാത്രമാണ്‌ ഉണ്ടാക്കുന്നത്‌. ഒന്നുമാകില്ലെന്ന്‌ പിന്നീടറിയാം. ആരുടെ കൂടെയും നിൽക്കുന്ന പത്രം ആരെയും കൂടെ നിർത്തില്ല. അതായത്‌ വൈരുദ്ധ്യങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ വൈരുദ്ധ്യങ്ങളിലേയ്ക്ക്‌ കുതറിമാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്‌ പത്രത്തിന്റെ ധർമ്മമെന്നുവരുന്നു. വാക്കുകളുടെ ഏകാന്തത, സൗന്ദര്യത്തിന്റെ എഞ്ചിനിയറിംഗ്,ഭാഷയുടെ സാധ്യതകൾ, ബദൽ ആത്മീയത എന്നിങ്ങനെയുള്ള മറ്റു ലേഖനങ്ങളിലൂടെയും ഹരികുമാർ പറയുന്നത്‌ നിരന്തര നിരാസവും പരിണാമിയുമായ നവാദ്വൈതത്തിന്റെ നാണാത്തരമായ സാധ്യതകളെയാണ്‌.  നിരാസവും നിർമ്മാണവും ഇങ്ങനെ പൊതുകാര്യങ്ങൾ പറഞ്ഞുപോകുകയല്ല ഹരികുമാർ ചെയ്യുന്നത്‌. സാഹിത്യവുമായി/എഴുത്തുമായി എങ്ങനെ നവാദ്വൈതത്തിന്‌ ബന്ധമുണ്ടെന്നുകൂടി ഇതിൽ വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്‌. സാഹിത്യം വായിക്കുന്ന ആസ്വാദകനു അത്‌ വായിക്കുന്നതിനു മുമ്പുള്ള അവസ്ഥയിൽ നിന്നും മാറ്റമുണ്ടാകുന്നു. എഴുത്തുകാരൻ സംഭവങ്ങളെയും വസ്തുക്കളെയും ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ അവയ്ക്ക്‌ ബാഹ്യാഭ്യന്തരമായ പരിവർത്തനം ഉണ്ടാകുന്നു. ഇത്‌ ഒരു പുതുസൃഷ്ടിയുടെ ഉദയത്തിന്‌ കാരണമാവുന്നു. ഇതിനെയാണ്‌ 'സാഹിത്യത്തിന്റെ ഫിസിക്സ്‌' എന്നു ഹരികുമാർ പറയുന്നത്‌. ഇങ്ങനെയാണ്‌ ഏതു വസ്തുവും ആ വസ്തുവിൽ നിന്നും സ്വയം മോചിക്കപ്പെടാനും മറ്റു വസ്തുക്കളുടെ തുല്യമായ പ്രവൃത്തികളിൽ പങ്കുചേരാനുമുള്ള ആത്മബോധം നേടിയെടുക്കുന്നത്‌. ഈ അർത്ഥത്തിൽ 'നവാദ്വൈതം' സാഹിത്യചിന്തകളിൽ സ്ഥാനം പിടിക്കുന്നു. സാഹിത്യത്തെയും അതിനെ നിർമ്മിക്കുന്ന ഭാഷാരീതികളെയും, ഭാഷയെ സ്വരൂപിക്കുന്ന സാമൂഹിക വ്യവസ്ഥിതികളെയുമെല്ലാം ഹരികുമാർ തന്റെ നിരൂപണ പഠനങ്ങളിൽ മുൻതൂക്കം കൊടുക്കുന്നുണ്ട്‌. സാഹിത്യത്തിലെന്തു അദ്വൈതമെന്നും ഇങ്ങനെ അദ്വൈതിയായ ഹരികുമാറിന്‌ എന്തു സാമൂഹ്യബോധമെന്നും ചോദിക്കുന്നവരുണ്ടാകാം. പക്ഷേ, സാമൂഹ്യസംവിധാനത്തിലെ സകലതിനെയും അദ്ദേഹം തികച്ചും പുതുമയാർന്ന ഭാവനയോടെ വിലയിരുത്തുകയാണ്‌ 'മറവിയുടെ നിർമ്മാണ'ത്തിൽ. സാഹിത്യത്തിന്‌ ഇനി പഴയ സങ്കൽപനങ്ങളിൽ മാത്രം ഒതുങ്ങിക്കൂടാനാകില്ലെന്നും അതിന്‌ അതിന്റേതായ സാമൂഹികധർമ്മം നിറവേറ്റേണ്ടതുണ്ടെന്നും ഹരികുമാർ വാദിക്കുന്നു. വിദ്യാഭ്യാസം, പരിസ്ഥിതി,സമ്പദ് വ്യവസ്ഥ, വികേന്ദ്രീകരണം, ആദിവാസി പുനരുദ്ധാരണം തുടങ്ങിയ ജനകീയവും മാനവികവുമായ കാര്യങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധചെലുത്താതിരിക്കാൻ കഴിയില്ലെന്നും അദ്ദേഹം പറയുന്നു. സാഹിത്യത്തിൽ ഭാവനയ്ക്കിനി നിലനിൽപ്പില്ലെന്നും സാഹിത്യവും മറ്റു ഉൽപന്നങ്ങൾപോലെ 'പ്രോഡക്ഷൻ' (Production) മാത്രമാണെന്നും തുടർന്നെഴുതുന്നുണ്ട്‌. കവിതയെക്കുറിച്ചു പറയുന്നിടത്തിന്‌; കവിതയ്ക്കിനി, മനുഷ്യന്റെ പുതിയ ഭാവുകത്വത്തിന്റെ മാധ്യമമായിരിക്കാനുള്ള കഴിവു നഷ്ടപ്പെട്ട്‌ പാരമ്പര്യത്തിന്റെ പിടിയിലമർന്നു കഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നുവേന്നും അതിനെ പിടികൂടിയിരിക്കുന്ന പാരമ്പര്യത്തിന്റെ ഭാരം മൂലം കവിതയ്ക്ക്‌ മുതുകു നിവർത്താൻ കഴിയില്ലെന്നും പ്രസിദ്ധ മാധ്യമ ചിന്തകനായ 'മാർഷൽ മക്ലുഹ' (Marshall McLuhan 19111980 ) ന്റെ ചുവടുപിടിച്ച്‌ അവതരിപ്പിക്കുന്നു. ഇന്നത്തെ ഇന്റർനെറ്റും വിവരസാങ്കേതിക വിദ്യയുമെല്ലാം പുരോഗതി പ്രാപിക്കുന്നതിനും എത്രയോ മുമ്പാണ്‌ 'മാർഷൽ മക്ലുഹൻ' മാധ്യമങ്ങളുടെ പുതുസ്വാധീനത്തെക്കുറിച്ച്‌ പുസ്തകമെഴുതിയത്‌. അന്ന്‌ അതാരും അത്രയ്ക്ക്‌ മനസ്സിലാക്കിയിരുന്നില്ല. ഇപ്പോൾ നമ്മുടെ മുമ്പിൽ നിറഞ്ഞുനിൽക്കുന്ന പുതുമാധ്യമ ലഹരിയെ നാം അറിയാതെ അനുഭവിക്കുന്നു. ഇതുപോലെ പുതിയ കാലത്തിന്‌ പുതുഭാഷയും പുതുമാധ്യമവുമാണ്‌ ആവശ്യമെന്നും പഴയരീതിയല്ല നല്ലതെന്നുമുള്ള ചിന്ത അവതരിപ്പിക്കുന്ന ഹരികുമാറിന്റെ അഭിപ്രായത്തെ നമുക്കിന്നു തള്ളിക്കളയാം, പക്ഷേ, കാലം അദ്ദേഹത്തിന്റെ അഭിപ്രായത്തെ സ്വീകരിക്കുമെന്നുതന്നെ ഉറപ്പിക്കാം.  ഭാവുകത്വം മരിച്ചു 'എന്റെ മാനിഫെസ്റ്റോ'യിൽ നിന്നും 'മറവിയുടെ നിർമ്മാണ'ത്തിലെത്തുമ്പോൾ എം. കെ. ഹരികുമാർ കൂടുതൽ ദാർശനിക മൂർച്ഛയുള്ള എഴുത്തുകാരനാകുന്നതു കാണാൻ കഴിയുന്നു. ഭാവുകത്വത്തെ നിഷേധിച്ച്‌ ആത്മനിരാസത്തിന്റെ ഭാഗമായ സ്വത്വനിരാസത്തെ എടുത്തുകാട്ടുകയാണ്‌ 'മറവിയുടെ നിർമ്മാണ'ത്തിൽ. ഭാവുകത്വം മരിച്ചു, മത്സ്യം: ജീവിതമെന്ന ആവിഷ്കാരം, മറവിയുടെ നിർമ്മാണം, ഓർമ്മയുടെ വിപ്ലവം എന്നിങ്ങനെ ദീർഘദർശനമുള്ള പഠനങ്ങൾ വ്യക്തമാക്കുന്നത്‌ തികച്ചും പ്രവാചക മനസ്സുള്ള ഹരികുമാറിന്റെ എഴുത്തിലെ ധൈര്യവും സ്ഥൈര്യവുമാണ്‌. ഭാവുകത്വം മരിച്ചു എന്നു പറയുമ്പോൾ, ആധുനിക വിനിമയങ്ങളായ ഇന്റർനെറ്റ്‌, ടെലിവിഷൻ തുടങ്ങിയ ഉപകരണങ്ങളുടെ സഹായത്താലാണ്‌ ആ മരണത്തിന്‌ ശക്തി വർദ്ധിപ്പിച്ചതെന്നുകൂടി ഹരികുമാർ വാദിക്കുന്നു. മാത്രമല്ല ഭാവുകത്വത്തിന്റെ മരണത്തോടെ എഴുത്തുകാരന്റെ സ്വത്വബോധവും നഷ്ടമായെന്ന്‌ അദ്ദേഹം ഓർമ്മപ്പെടുത്തുന്നു. ഇതോടൊപ്പം ഇതിൽ നിന്നും തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായ മറ്റൊരു വിഷയം കൂടി കടന്നുവരുന്നു. അത്‌ മത്സ്യത്തെക്കുറിച്ചാണ്‌. "തൊട്ടു തലേ നിമിഷത്തെ മറവിയിലേയ്ക്ക്‌ സുരക്ഷിതമായി തള്ളുകയും ഭാവിയെ നിർമ്മിക്കുകയും മാത്രമല്ല അതായിത്തീരുകയും ചെയ്യുന്ന പ്രതിഭാസമാണ്‌ ജലത്തിലെ മത്സ്യങ്ങൾ. അവ നിമിഷത്തെ പൂർണ്ണതയായി കാണുന്നു. ജലം അതിന്റെ ആവാസസ്ഥലം എന്നതുപോലെ ആവിഷ്കാര മാധ്യമവുമാണ്‌..." ഇങ്ങനെ പോകുന്ന 'മത്സ്യം: ജീവിതത്തിന്റെ ആവിഷ്കാരം' എന്ന ലേഖനത്തിൽ ആവാസവും ആവിഷ്കാരവും തമ്മിലുള്ള അഭേദത്തെക്കുറിച്ചാണ്‌ ഓർമ്മപ്പെടുത്തുന്നത്‌. ജലത്തിലെ അസ്ഥിരതയിൽ മത്സ്യങ്ങൾ സ്വയം നിരസിച്ച്‌ ഭാവിയിലേയ്ക്കു കുതിക്കുകയും തൊട്ടടുത്തസമയംതന്നെ വീണ്ടും സ്വയം നിരസിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന അവസ്ഥയിൽ നിന്ന്‌ സൈബർ യുഗത്തിലേയ്ക്ക്‌ ശ്രദ്ധതിരിക്കുന്നു. ബ്ലോഗുകളിൽ മിന്നി മറയുന്ന വാക്കുകളും വരകളും വർണ്ണങ്ങളും ആരുടേതെന്ന്‌ അറിയാറില്ല. ഇവിടെ മുല്യനിരാസവും സംവേദന നിരാസവും ഒരുപോലെ സാധിക്കുന്നു. ഇത്‌ മറവിയെ നിർമ്മിക്കലാണെന്ന്‌ ഹരികുമാർ ബോധ്യപ്പെടുത്തുന്നു. പുസ്തകത്തിന്റെ പേരിനെ അർത്ഥവത്താക്കുന്ന 'മറവിയുടെ നിർമ്മാണം' എങ്ങനെ സാധിക്കുന്നുവെന്ന് ഹരികുമാർ ഒന്നിലധികം ഉദാഹരണത്തിലൂടെ തെളിയിക്കുന്നു. "കണ്ടതിനെ മറന്ന്‌, അതിനെത്തന്നെ പുതുതാക്കാമെന്ന്‌ ആഹ്ലാദിപ്പിക്കുന്ന മറവിയുടെ വിചിത്രമായ മാനസികാവസ്ഥയാണ്‌ ടെലിവിഷൻ ഉൽപാദിപ്പിക്കുന്നത്‌. സ്റ്റേജ്‌ ഷോകളിൽ, ഷോപ്പിംഗ്‌ മാളുകളിൽ, കാർണിവെലുകളിൽ ഇതുതന്നെയാണ്‌ ആവർത്തിക്കുന്നത്‌. സുരേഷ്ഗോപിയോ മോഹൻലാലോ നടക്കുന്നത്‌ ആയിരാമത്‌ തവണ സുരാജ്‌ വേഞ്ഞാറമൂട്‌ അനുകരിച്ച്‌ അവതരിപ്പിക്കുമ്പോഴും കാണികൾ അത്‌ പുതുതാണ്‌ എന്ന സങ്കൽപത്തിൽ ചിരിക്കുന്നു. ഈ ചിരിയിലൂടെ, പലവട്ടം ആവർത്തിക്കപ്പെട്ട ദൃശ്യം, മറവിയുടെ ഉൽപന്നമാകുന്നു..." (പുറം 65-മറവിയുടെ നിർമ്മാണം) ഇങ്ങനെ മറവിയെയും ഓർമ്മയെയും കുറിച്ചുള്ള വ്യാഖ്യാനങ്ങൾ ചെന്നെത്തുന്നത്‌ മനുഷ്യർ ഇന്നു നേരിടുന്ന ദൈനംദിന പ്രശ്നങ്ങളിലാണ്‌. ബോധപൂർവ്വം മറക്കുകയും ബോധമില്ലാതെ ഓർക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ആധുനിക മനുഷ്യന്റെ ധാർമ്മികാധഃപതനത്തെ വെളിവാക്കാൻ ഹരികുമാർ വീണ്ടും അനവധി ഉദാഹരണങ്ങൾ നിരത്തുന്നുണ്ട്‌. ഉത്തര-ഉത്തരാധുനികത 'ആധുനികത' പോലെത്തന്നെ മലയാളത്തിൽ ഏറ്റവുമധികം തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെട്ട പദമാണ്‌ 'ഉത്തരാധുനികത'. നമ്മുടെ സർവ്വകലാശാല പാഠ്യപദ്ധതിയിൽ ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അതിനെ സമഗ്രതയിലും ആഴത്തിലും മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ടോ എന്നത്‌ ചിന്തിക്കേണ്ടതാണ്‌. ഇത്തരമൊരു സന്നിഗ്ദ്ധാവസരത്തിലാണ്‌ ഹരികുമാർ 'ഉത്തര-ഉത്തരാധുനികത' എന്ന പേരിൽ ഒരു പുസ്തകം പ്രസിദ്ധീകരിച്ചതു. എന്നാലത്തിന്റെ ചുവടുപിടിച്ച്‌ ആരോഗ്യകരമായ ചർച്ചകളോ സംവാദങ്ങളോ, ഇതുവരെ ഉണ്ടായതായി തോന്നുന്നില്ല. അലൻ കിർബിയുടെ Digimodernism , നിക്കോളാസ്‌ ബോറിയായുടെ Relational aesthetics, Altermodern റയോൾ ഇഷല്‍മന്റെ Performatism, ജിൽസ്‌ ലിപോവെറ്റ്സ്കിയുടെ Hypermodernity, റോബർട്ട്‌ സാമുവൽസിന്റെ Automodernism തുടങ്ങിയ ദർശനങ്ങളുടെ പ്രസക്തിയും പ്രാധാന്യവും ചർച്ചചെയ്യപ്പെടുന്നു ഈ പുസ്തകത്തിൽ. മാത്രമല്ല, നിക്കോളാസ്‌ ബോറിയാ, അലൻ കിർബി, റോബർട്ട്‌ സാമുവൽസ്‌ എന്നിവരുമായി ഹരികുമാർ നടത്തിയ അഭിമുഖങ്ങളും ഈ ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ മാറ്റുവർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. 'എന്താണ്‌ നൈസർഗ്ഗികത' എന്ന ഹരികുമാറിന്റെ ചോദ്യത്തിന്‌ നിക്കോളാസ്‌ ബോറിയാന്റെ "ശരിയായ നൈസർഗ്ഗികതയിലെത്തണമെങ്കിൽ പരിശീലനം ആവശ്യമാണ്‌. ഒരു ജൂഡോ കളിക്കാരനെപ്പോലെ, സ്വാഭാവികമായി യുദ്ധം ചെയ്യണമെങ്കിൽ, നിങ്ങൾ പല പ്രാവശ്യം റിഹേഴ്സൽ എടുക്കണം. കലയിലെ സ്വാഭാവികത എന്നു പറയുന്നത്‌ പവ്ലോവിയൻ മനഃശാസ്ത്രത്തിൽ പറയുന്നതുപോലെയുള്ള മനുഷ്യസ്വഭാവങ്ങളുടെ ആവർത്തനം തന്നെയാണ്‌. നമ്മുടെ ബുദ്ധിയിലും ഭാവനയിലും പരിചയിച്ച ശീലങ്ങളുടെ അനേകം പാളികൾ അടിഞ്ഞുകൂടിയിട്ടുണ്ട്‌. അതിൽ നിന്ന്‌ രക്ഷനേടാൻ നാം ഈ നൈസർഗ്ഗികത ഉപേക്ഷിക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. പുതിയതിൽ എത്താൻ, ഈ യന്ത്രസമാനമായ നൈസർഗ്ഗികതയെ കൊല്ലുകതന്നെവേണം" എന്ന മറുപടി ഉത്തരാധുനികതയുടെ പ്രസക്തിയെന്തെന്നതിനുള്ള അർത്ഥം കൂടിയാണ്‌. "പോസ്റ്റ്‌ സ്ട്രക്ചറലിസത്തിന്റെ വരവോടെ എഴുത്തുകാരൻ തുടച്ചുനീക്കപ്പെടുകയോ, ഇല്ലാതാവുകയോ ചെയ്തു. ഉത്തരാധുനികതയുടെ രംഗപ്രവേശത്തോടെ എഴുത്തുകാരൻ ഒത്തുതീർപ്പിലെത്തുകയോ പ്രതിച്ഛായ ഇല്ലാതായ അവസ്ഥയിലെത്തുകയോ ചെയ്തു. ഈ എഴുത്തുകാരനെ തിരിച്ചുകൊണ്ടുവരികയാണ്‌ 'ഡിജിമോഡേണിസം'. പക്ഷേ മിക്കവാറും തിരിച്ചറിയപ്പെടാത്ത രൂപത്തിലാണെന്നു മാത്രം........."എന്ന് ഹരികുമാറിനു ബ്രിട്ടീഷ് നിരൂപകനായ അലൻ കിർബി നൽകുന്ന ഉത്തരവും വിലപ്പെട്ടതാണ്‌. തുടർന്ന്‌ ആധുനികവും ഉത്തരാധുനികവുമായ സൗന്ദര്യശാസ്ത്രങ്ങളെയും ഭാഷയെക്കുറിച്ചുമെല്ലാം അർത്ഥവത്തായി അഭിമുഖത്തിൽ ചർച്ചചെയ്യപ്പെടുന്നുണ്ട്‌. ഒരുപക്ഷേ, ഉത്തരാധുനികതയുടെ വക്താക്കളായ പ്രമുഖ പാശ്ചാത്യ പണ്ഡിതന്മാരുമായുള്ള ഒരു പ്രസിദ്ധ മലയാള നിരൂപകന്റെ സംഭാഷണം പുസ്തകരൂപത്തിൽ വരുന്നതുതന്നെ നമ്മുടെ ഭാഷയ്ക്കു ലഭിച്ച വലിയ അനുഭവവും മുതൽക്കൂട്ടുമാണ്‌. ''The performatist view of life is what philosophers call constructivist. It suggests that we understand reality by creating constructs that for a time may seem to overlap with that reality" എന്ന റയോൾ ഈഷൽമാന്റെ (Raoul Eshelman) പ്രസിദ്ധമായ ഉദ്ധരണിയോടെ ആരംഭിക്കുന്ന പെർഫോമാറ്റിസത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ദീർഘമായ ചിന്തകൾ, ഫാന്റസി, മാജിക്കൽ റിയലിസം, നിർലൈംഗീകരണം എന്നിവയെല്ലാം 'ഉത്തര-ഉത്തരാധുനികതയിൽ' വിചിന്തനം ചെയ്യപ്പെടുന്നുണ്ട്‌. ഇതിലെ ഹരികുമാറിന്റെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട മൂന്നു പഠനങ്ങളിൽ ഒന്നിന്റെ പേര്‌ 'വ്യാജബോധോദയം'എന്നാണ്‌. "ഐഡന്റിറ്റിയുമായി നടക്കുന്നവർക്ക്‌ ഒരിടത്തും ചേരാനോക്കില്ല. അവർക്ക്‌ പൊതുസ്ഥലം തന്നെ ഇല്ലാതാവും. പൊതുസ്ഥലം ഇന്ന്‌ നിശ്ചയിക്കുന്നത്‌ ജാതിയോ മതമോ ദേശമോ തൊഴിലോ ഒന്നുമല്ല. ഇതെല്ലാം മറഞ്ഞിരിക്കുകയാണ്‌. അല്ലെങ്കിൽ ഇതെല്ലാം മറച്ചുപിടിക്കാവുന്ന പൊതുസ്ഥലങ്ങൾ ഉണ്ടായിരിക്കുന്നു. ദളിത്‌, ഉപരിവർഗ്ഗ, മധ്യവർഗ്ഗ, മുതലാളിത്ത, സ്ത്രീ, ഗ്രാമ, നഗര, ദരിദ്ര ഐഡന്റിറ്റികളെ അത്‌ പൊക്കിപ്പിടിച്ചു. ഈ നൂറുകൂട്ടം ഐഡന്റിറ്റികളുള്ളവർ പൊതുവായി എന്താണ്‌ വിനിമയം ചെയ്യുന്നത്‌............?" (വ്യാജബോധോദയം-പുറം 130) എന്നിങ്ങനെ അതിൽ ഐഡന്റിറ്റിയും സ്വാതന്ത്ര്യവും തമ്മിലുള്ള കാലികമായ അവസ്ഥാവിശേഷങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച ചിന്തകൾ പുറപ്പെടുവിക്കുന്നുണ്ട്‌. മലയാളത്തിന്റെ ആശയവിപ്ലവം മുൻപറഞ്ഞ ഫിലോസഫിക്കലായ പുസ്തകങ്ങൾ തരുന്ന വായനാനുഭവം മനസ്സിൽ വീണ്ടും വീണ്ടും ചിന്തയുടെ തീനാളങ്ങൾ അവശേഷിപ്പിക്കുമെന്നതിൽ സംശയമില്ല. എങ്കിലും ഒരുപക്ഷേ, എം. കെ. ഹരികുമാറിനെ ഭാവി മലയാളം ഏറ്റവും അധികം തിരിച്ചറിയപ്പെടാനും അംഗീകരിക്കപ്പെടാനും സാധ്യതയുള്ളത്‌ അദ്ദേഹത്തിന്റെ 'സാഹിത്യത്തിന്റെ നവാദ്വൈതം' എന്ന പുതിയ പുസ്തകത്തിലൂടെയാണ്‌. കഴിഞ്ഞ മുപ്പതുവർഷത്തെ വായനയുടെയും ചിന്തയുടെയും തീക്ഷ്ണമായ അന്വേഷണത്തിന്റെയും ഫലമാണ്‌ ഇങ്ങനെയൊരു സിദ്ധാന്തപരമായ ഗ്രന്ഥം. മലയാളത്തിൽ ഇന്നേവരെ മറ്റാർക്കും സാധിച്ചിട്ടില്ലാത്ത സ്വന്തമായ ആശയവിപ്ലവമാണിത്‌. നമ്മുടെ പണ്ഡിത സമൂഹത്തെ ആശ്ചര്യപ്പെടുത്താൻ സാധ്യതയുള്ള ഈ പുസ്തകം ഹരികുമാറിന്റെ ദാർശനിക മാനങ്ങളുടെ ഗ്രാഫ്‌ ഉയർത്തുന്നുണ്ട്‌. എന്നാൽ അദ്വൈതമെന്ന പേരുള്ളതുകൊണ്ടുതന്നെ അത്‌ കൂടുതൽ തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെടാൻ സാധ്യതയുള്ളതുമാണ്‌. ഇത്‌ ശങ്കരാചാര്യരുടെ അദ്വൈതത്തിന്റെ പകർപ്പോ, അനുകരണമോ ആണെന്നു വിചാരിക്കുവരുണ്ടാവാം. ഇത്തരം ഒരു പ്രതീതി, സൂക്ഷ്മമായ വായനകൊണ്ടേ മാറ്റാൻ കഴിയൂ. ശങ്കരന്റെ അദ്വൈതവുമായി ഇതിന്‌ യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലെന്ന്‌ വ്യക്തമാക്കുന്ന 'അദ്വൈതമല്ല, നവാദ്വൈതം' എന്ന ഒരു ലേഖനം ഈ പുസ്തകത്തിൽ തന്നെയുണ്ട്‌. താൻ അദ്വൈതവാദിയല്ലെന്നും ഹരികുമാർ അതിൽ പ്രഖ്യാപിക്കുന്നുണ്ട്‌. "അദ്വൈതത്തിന്റെ ശാസ്ത്രീയമായ നിയമവ്യവസ്ഥ (Paradigm) അല്ല നവാദ്വൈതത്തിനുള്ളത്‌. അദ്വൈതവുമായി ഒരു ബന്ധവും നവാദ്വൈതത്തിനില്ല. അദ്വൈതം ഭൗതികളോകത്തിനപ്പുറത്തേയ്ക്കുള് ഈ ഗ്രന്ഥം ആത്മീയതയെ അൽപവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നില്ല. ഒരുതരത്തിലുള്ള രാഷ്ട്രീയ പക്ഷപാതവും ഇല്ലതന്നെ. ആത്മീയവാദമുണ്ടാകാമെന്ന ധാരണയെ പാടേ പൊളിച്ചുകളയുന്ന കാലാവസ്ഥയിലാണ്‌ ഇതിന്റെ അന്വേഷണങ്ങൾ, ചിന്തകൾ, ന്യായീകരണങ്ങൾ എന്നിവയെല്ലാം നീണ്ടുപോകുന്നത്‌. നിരന്തര പരിണാമങ്ങൾക്കു വിധേയമായിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന വസ്തുക്കൾ സ്വയം നിരാസത്തിനും നിർമ്മിക്കലിനും വിധേയമാകുന്നുവേന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുൻ ഗ്രന്ഥങ്ങളിലെ (മറവിയുടെ നിർമ്മാണം, എന്റെ മാനിഫെസ്റ്റോ) ചിന്തകൾക്ക്‌ കൂടുതൽ ശക്തവും വ്യക്തവും അടിസ്ഥാനപരവുമായ തെളിവുകൾ നിരത്തുകയാണ്‌ ഈ പുസ്തകത്തിൽ. പുതിയ അദ്വൈതം എന്ന അർത്ഥം വരുന്ന ഈ അദ്വൈതത്തിന്റെയും പരമമായ അർത്ഥം രണ്ടല്ലാത്തത്‌ എന്നുതന്നെയാണ്‌. എന്നാൽ എന്താണ്‌ ആ രണ്ടുതലങ്ങളെന്ന്‌ അന്വേഷിക്കുമ്പോൾ നിരാസവും-നിർമ്മിക്കലും തന്നെയെന്നു വ്യക്തം. ഇവ രണ്ടിനും വിധേയമായ വസ്തുക്കൾ ഒന്നായിത്തീരുന്ന-അതായത്‌ രണ്ടല്ലാതായിത്തീരുന്നതാണ്‌ ഇവിടത്തെ 'നവാദ്വൈതം'. അത്‌ ശബ്ദത്തെയും വെളിച്ചത്തെയും ഗതി വിഗതികളെയും ഉൾക്കൊണ്ട്‌, നിരസിച്ചും നിർമ്മിച്ചും നവസൃഷ്ടിയിലേർപ്പെടുന്നു. 'നവാദ്വൈത'ത്തിൽ ഒന്നും സ്ഥിരമായി നിൽക്കുന്നില്ലെന്നും അത്‌ ജലം ഒഴുകിയൊഴുകി മറ്റൊന്നായിത്തീരുന്നതുപോലെയാണെ ഓരോ വസ്തുവും ഓരോ നിമിഷവും അസഖ്യം തലങ്ങളിൽ സ്വയം നിരസിച്ച്‌, മറ്റൊന്നായി സ്വയം നിർമ്മിക്കുന്നു. സ്വയം നിർമ്മാണം ഒരു നെറ്റ്‌ വർക്കാണ്‌. അത്‌ ഭാഷയിലും മനസ്സിലും വ്യാപൃതമാണ്‌. മനുഷ്യമനസ്സിനെക്കുറിച്ചു പറയുന്നിടത്ത്‌ അത്‌ പണിതീർന്ന ഒരു ഉൽപന്നമോ വസ്തുവോ അല്ല എന്നെഴുതുന്നു. അത്‌ എപ്പോഴും നിർമ്മാണത്തിലാണ്‌. "ഒന്നും മുൻകൂട്ടി പറയാനാവില്ല നാളെ കള്ളം പറയുമെന്നോ, കുറ്റകൃത്യം ചെയ്യാതിരിക്കുമെന്നോ ഇന്ന്‌ പറയാനോക്കില്ല. അതെപ്പോഴും നിരാസത്തിലാണ,്‌ ഒപ്പം നിർമ്മാണത്തിലുമാണ്‌". ഇതിനദ്ദേഹം Ferdinand pessoa യുടെ ഒരു കവിതയിലെ വരികൾ ഉദ്ധരിച്ച്‌ വിശദീകരിക്കുന്നുണ്ട്‌. ഇങ്ങനെ ഇല്ലാവുകയും പുനർജ്ജനിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന മനസ്സിന്റെ നിഗോ‍ൂഢതകളെക്കുറിച്ചു വിലയേറിയ വിജ്ഞാനമാണ്‌ നൽകുന്നത്‌. സമയം, സ്ഥലം, സങ്കൽപം എന്നിവയും ഇല്ലാതായി. വ്യക്തിക്ക്‌ മനസ്സിന്റെയോ സ്വഭാവത്തിന്റെയോ ആവശ്യമില്ല. മനഃശാസ്ത്രം മരിച്ചു. സ്വത്വം, ഭാവുകത്വം, സ്വഭാവം, ഏകാത്മകത, ക്ലാസിക്‌ മാനവികത, ഓർമ്മ എന്നിവയുടെ മരണവും ഹരികുമാർ പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു. "ലൈംഗികത ഇന്ന്‌ ഒരു സ്ഥാപനമാണ്‌. അത്‌ ഒരു ശരീരത്തെയോ ഇഷ്ടത്തെയോ ലക്ഷ്യമാക്കുന്നില്ല. കവിതയോ കഥകളിയോ പോലെ ഒരു അനുഷ്ഠാനമാണത്‌. അതിന്‌ ഒരു സൗന്ദര്യമോ ലക്ഷ്യമോ ഇല്ല. ചടങ്ങിനുവേണ്ടിയാണ്‌ അത്‌ നിലനിൽക്കുന്നത്‌"- 'ലൈംഗികതയുടെ മരണം'-എന്ന ലേഖനം ആരംഭിക്കുന്നത്‌ ഇങ്ങനെയാണ്‌. ഇന്നത്തെ ജീവിതത്തിൽ സെക്സ്‌ നഷ്ടപ്പെട്ടുവേന്നും സെക്സെന്നത്‌ ലൈംഗികാതിക്രമത്തിലേക്ക്‌ നീങ്ങുന്ന രോഗാവസ്ഥയായി മാറിയെന്നും പറയുന്നു. കുടുംബ ജീവിതത്തിൽ സെക്സിന്റെ പ്രാധാന്യം കുറഞ്ഞതാണ്‌ കുടുംബബന്ധങ്ങൾ വേർപിരിയാൻ എളുപ്പമാകുന്നതെന്നും മദ്യപാനം, മാനസികരോഗം, ആൾദൈവങ്ങളുടെ മുമ്പിലേയ്ക്കും ധ്യാനകേന്ദ്രത്തിലേയ്ക്കു മുള്ള പ്രയാണത്തിനുമെല്ലാം കാരണമാവുന്നതെന്നും ഹരികുമാർ തുറന്നെഴുതുന്നു. ഇതെല്ലാം ഒരു സാഹിത്യ നിരൂപകന്റെ സാമൂഹ്യമായ ഉൾക്കാഴ്ചയിലേയ്ക്കാണ്‌ വിരൽചൂണ്ടുന്നത്‌. 'സാഹിത്യത്തിന്റെ നവാദ്വൈത'ത്തിൽ സിദ്ധാന്തപരമായ ലേഖനങ്ങളും സാഹിത്യപരമായ ലേഖനങ്ങളും ഉൾച്ചേർന്നിട്ടുണ്ട്‌. നിരന്തരം മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന 'വർത്തമാന' ത്തെ -നാളത്തെ ചരിത്രത്തെ നിർമ്മാണവും നിരാസവുമായി കോർത്തിണക്കുന്നു. ഓരോ അവസരത്തിലും നിലവിലുള്ള അവസ്ഥയിൽ നിന്നും ഭിന്നമായി മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കാൻ എല്ലാവരും ആഗ്രഹിക്കുന്നു. പുതിയ സംവിധാനങ്ങളോടു ഇണങ്ങിപ്പോകാനും ഇഷ്ടപ്പെടുന്നു. അതായത്‌ ചലിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കാൻ എല്ലാം എപ്പോഴും തയ്യാറാകുന്നു. ഇത്‌ നിരാസത്തിന്റെ യുക്തിയാണ്‌. ചലനം ഉണ്ടാകുന്നു എന്നാൽ നിർമ്മാണം നടക്കുന്നു എന്നർത്ഥം. സാഹിത്യത്തിന്റെ കാര്യത്തിലും ഇതുതന്നെയാണ്‌ സംഭവിക്കുന്നത്‌. പഴയകാലത്തെ അപേക്ഷിച്ച്‌ പുതുസാഹിത്യം നല്ലതെന്നോ, പുതുകാലത്തെ അപേക്ഷിച്ചു പഴയസാഹിത്യം നല്ലതെന്നോ പറയാൻ കഴിയില്ല. എല്ലാം ആപേക്ഷികമാണ്‌. ഓരോ കാലത്തെ സാഹിത്യവും അതാതു കാലത്തെ നവീനസാഹിത്യമാണെന്നു പറയേണ്ടിവരുന്നു. ഇങ്ങനെ സാഹിത്യത്തിന്റെ കാലികമായ അംശങ്ങളെയും നൂതനമായ സത്തകളെയും വിശദീകരിക്കുന്ന സമീപനരീതിയാണ്‌ നവാദ്വൈതം മുന്നോട്ടുവയ്ക്കുന്നത്‌. ചിന്താസ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ വഴി മലയാളനിരൂപണ മേഖലയിൽ ഇതിനകം പല സിദ്ധാന്തങ്ങളും കടന്നുവന്നിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അവയിൽ പലതും വൈദേശികമായതിന്റ പരാവർത്തനമോ, വിവർത്തനമോ ആയിരുന്നു. അത്തരമൊരു സ്വകീയമായ സിദ്ധാന്തദൗർലഭ്യം നേരിട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന അവസ്ഥയിലാണ്‌ എം. കെ. ഹരികുമാർ 'സാഹിത്യത്തിന്റെ നവാദ്വൈത'വുമായി രംഗപ്രവേശം ചെയ്തത്‌. ഈ സിദ്ധാന്തത്തിന്‌ മറ്റേതെങ്കിലും മീമാംസയോടു ബന്ധമുണ്ടെങ്കിൽ അതു 'കാൾ മാർക്സിന്റെ 'വൈരുദ്ധ്യാധിഷ്ഠിത ഭൗതികവാദ'ത്തോടാണെന്ന ഡോ. എൻ. എ. കരീമിന്റെ അഭിപ്രായത്തെ ഈ സന്ദർഭത്തിൽ മുഖവിലയ്ക്കെടുക്കേണ്ടതാണ്‌. സ്വതന്ത്രചിന്തയും ബുദ്ധിപരമായ സത്യസന്ധതയും കൊണ്ട്‌ ഹരികുമാർ സ്വരൂപിച്ചെടുത്ത നവാദ്വൈതചിന്താസ്വരൂപത്തിന്‌ ധാരാളം വ്യാഖ്യാനങ്ങളും വിശദീകരണങ്ങളും ഇനി ഉണ്ടായേക്കാം. കാരണം അത്‌ കാലത്തെയും ചലനത്തെയും മാറ്റത്തെയും ഉൾക്കൊള്ളുന്നു എന്നുള്ളതാണ്‌. മൗലികമായ ചിന്തകളും ദർശനങ്ങളും ആവിഷ്കരിക്കുന്ന 'എന്റെ ജ്ഞാനമുകുളങ്ങൾ' (അഫോറിസങ്ങൾ) ആരെയും ആകർഷിക്കാൻ പോന്ന അകക്കാമ്പുള്ള 151 വാചക രത്നങ്ങളുടെ സമാഹാരമാണ്‌. 'നിശബ്ദമാക്കപ്പെടുന്നതിനെ മൃഗമെന്നു വിളിക്കാമോ..?' 'മനുഷ്യർ ചിരിക്കുമ്പോൾ പ്രാണികൾ കരയുന്നു' 'ഏറ്റവും കുറച്ചു യാത്രചെയ്താൽ ഒരു ലോകമുണ്ടാക്കാമെന്ന്‌ അട്ടകൾക്കറിയാം' 'ഉറുമ്പുകൾ ഭാഷണം, സഞ്ചാരം, യോഗങ്ങൾ, ഉദ്ബോധനം, ക്രിയകൾ, കളികൾ തുടങ്ങിയവയിലൂടെ മനുഷ്യനതീതമായ ജീവിതഭാഷകൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നു' ഇങ്ങനെയുള്ള 'അഫോറിസ'ങ്ങൾ ഹരികുമാറിന്റെ ദർശനപരമായ ദീപ്തി വിളിച്ചറിയിക്കുന്ന പ്രതീകങ്ങളാണ്‌. ഹരികുമാർ തന്റെ 21-മത്തെ വയസ്സിൽ എഴുതിയ 'ആത്മായനങ്ങളുടെ ഖസാക്കി'ൽത്തന്നെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ നവാദ്വൈതസിദ്ധാന്തത്തിന്റെ അടിത്തറ മനസ്സിലാക്കാം. മലയാളത്തിൽ ഇപ്പോഴും പൊതുസമൂഹത്തിനിടയിൽ വേണ്ടത്ര അംഗീകരിക്കപ്പെടുകയോ വിലയിരുത്തപ്പെടുകയോ ചെയ്യാത്ത ഒ. വി. വിജയനെ മൂന്നു പതിറ്റാണ്ടുകൾക്കുമുമ്പ്‌ പഠിക്കാൻ ധൈര്യം കാട്ടിയ ഹരികുമാർ, അസാമാന്യമായ ഭാഷാശൈലിയും ചിന്താശേഷിയുമാണ്‌ പ്രകടിപ്പിച്ചതു. ഒ. വി. വിജയന്റെ നോവൽ പോലെത്തന്നെ ആഴമേറിയതും ഗഹനവുമായ 'ആത്മായനങ്ങളുടെ ഖസാക്‌', ഖസാക്കിന്റെ ഇതിഹാസത്തെക്കുറിച്ച്‌ ഇന്നോളമുണ്ടായിട്ടുള്ള ഏറ്റവും നല്ല പഠനങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്‌. 'ഖസാക്കിന്റെ ഇതിഹാസത്തിലെ കാലവും ലോകവും പ്രകൃതിയും വർണ്ണങ്ങളും വർണ്ണനകളും സൗന്ദര്യവുമെല്ലാം സവിശേഷമായി അടയാളപ്പെടുത്തുന്ന ആവിഷ്കാരമാണ്‌ ഹരികുമാറിന്റെ 'ആത്മായനങ്ങളുടെ ഖസാക്ക്‌'. ഒ. വി. വിജയന്റെ ദർശനചാരുത അതേ അർത്ഥത്തിൽ അൽപവും ചോരാതെ സൂക്ഷ്മവും എന്നാൽ സമ്യക്കുമായി അവതരിപ്പിക്കുവാൻ ഇരുപത്തിയൊന്നുകാരനായ എം. കെ. ഹരികുമാറിന്‌ എങ്ങനെ കഴിഞ്ഞു എന്നത്‌ അൽപം അതിശയോക്തിയോടെ ചിന്തിക്കേണ്ടുന്ന കാര്യമാണ്‌. കലയെന്നത്‌ അതുണ്ടാകുന്ന, അല്ലെങ്കിൽ ഉണ്ടാക്കപ്പെടുന്ന കാലത്തിന്റെ മാത്രം സന്തതിയല്ലെന്നും ഭൂമിയുടെ, മിത്തിന്റെ, ദൈവശാസ്ത്രബോധത്തിന്റെ കൂടി സൃഷ്ടിയാകാമെന്നുള്ള ഊന്നലാണ്‌ ഹരികുമാർ മുന്നോട്ടുവയ്ക്കുന്നത്‌. പ്രാപഞ്ചികമായ ആത്മബോധത്താൽ നിയന്ത്രിക്കപ്പെടുന്ന എഴുത്തുകാന്റെ സർഗ്ഗാത്മകമായ ഉന്മേഷമാണ്‌ ഖസാക്കിലെ ആത്മാന്വേഷണപരതയിൽ വിലയം കൊള്ളുന്നതെന്ന തിരിച്ചറിവ്‌ ഹരികുമാർ സമർത്ഥിക്കുന്നു. കാളിദാസൻപോലും കാലത്തിന്റെ ദാസനാണെന്ന കാഴ്ചപ്പാടുയർത്തിയ നിരൂപകരുടെ സങ്കരഭൂമിയിലാണ്‌ 'ഖസാക്കിന്റെ ഇതിഹാസ'വും 'ആത്മായനങ്ങളുടെ ഖസാക്കും' ഉയിർക്കൊണ്ടത്‌. സാഹിത്യത്തിൽ ഭൗതികേതരമായവയ്ക്കുകൂടി സ്ഥാനമുണ്ടെന്ന്‌ ന്യായീകരിക്കുന്ന ഇത്തരം ചിന്താവബോധം പുരോഗമനസാഹിത്യപ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെ നാട്ടിൽ വേഗത്തിൽ തിരിച്ചറിപ്പടാൻ സാധിക്കില്ലെന്ന ശരിയായ അറിവ്‌ സാക്ഷാൽ ഒ. വി. വിജയനുണ്ടായിരുന്നു. ഈ അറിവിനെ കുറച്ചുകൂടി വ്യക്തവും വ്യാഖ്യാനപരവുമാക്കുകയായിരുന്നു ഹരികുമാർ ചെയ്തത്‌. ഒ. വി. വിജയന്റെ എഴുത്തിന്റെ അന്തർധാരകൾ ആകമാനം പരിശോധിക്കുന്ന എം. കെ. ഹരികുമാറിന്റെ ശ്രദ്ധേയമായ പഠനമാണ്‌ നവാദ്വൈതം "വിജയന്റെ നോവലുകളിലൂടെ" എന്നത്‌. ഈ കൃതി മുമ്പു പറഞ്ഞ ആത്മായനങ്ങളുടെ ഖസാക്കുപോലെയല്ല; ഹരികുമാർ എന്ന എഴുത്തുകാരൻ കൂടുതൽ പക്വമതിയായശേഷം, വായനയുടെയും അന്വേഷണത്തിന്റെയും ചിന്തയുടെയും ഒരളവോളം ഭാഷയുടെയും പരിണാമങ്ങൾക്കും തഴക്കങ്ങൾക്കും വഴക്കങ്ങൾക്കും ശേഷം എഴുതപ്പെട്ടതാണ്‌. ഒ. വി. വിജയന്റെ ആദ്യകൃതിയെ അധികരിച്ചാണ്‌ ഹരികുമാർ തന്റെ ആദ്യ പുസ്തകമെഴുതിയതെങ്കിൽ വിജയന്റെ സമ്പൂർണ്ണ നോവലുകളെയും തന്റെ നവാദ്വൈതമെന്ന സാഹിത്യസിദ്ധാന്തത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ പരിശോധിക്കപ്പെടുന്നു; ഈ കൃതിയിൽ. വിജയന്റെ സാഹിത്യസംസ്കാരം, തത്ത്വചിന്ത, ഭാഷ, ആത്മാവബോധം, കാഴ്ച എന്നിവയെല്ലാം ഭാരതീയസംസ്കാരത്തിന്റെ പിൻബലത്തോടുകൂടി വിലയിരുത്തുന്നു. പാശ്ചാത്യസാഹിത്യത്തിൽ വേണ്ടുവോളം അറിവും അവബോധവുമുണ്ടായിരുന്ന ഒ. വി. വിജയന്‌ കൂടുതൽ അഭിനിവേശം ഭാരതീയ സംസ്കാരത്തോടായിരുന്നുവേന്ന കണ്ടെത്തലാണ്‌ ഹരികുമാറിനെ ശ്രദ്ധേയനാക്കുന്നത്‌. ആരുടെ കണ്ടെത്തലുകൾക്കും അതിരിടാൻ കഴിയാത്ത അതുല്യപ്രതിഭയായിരുന്നു ഒ. വി. വിജയനെന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിരീക്ഷണം പിൽക്കാലത്ത്‌ പലർക്കും കൂടുതൽ ബോധ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടാകാം. ഒരേസമയം കാൽപനികനും മിസ്റ്റിക്കും സിനിക്കും ക്ലാസിക്കുമായിരുന്നു ഒ. വി.വിജയൻ. ഭൗതികജീവിതത്തിൽ അഭിരമിച്ചവനും എന്നാൽ ആത്മീയജീവിതത്തിന്റെ ആഴങ്ങൾ തേടിയലഞ്ഞവനുമായിരുന്നു. വർത്തമാനകാലത്തെയും ഭാവികാലത്തെയും ദീർഘദർശനത്തോടെ കാണുമ്പോഴും ഭൂതകാലത്തെ വിസ്മയങ്ങളെ ധിക്കരിക്കാത്ത അന്വേഷിയുമായിരുന്നു-ഇങ്ങനെ വിജയനെ നവസാഹിത്യബോധത്തിന്റെ വെളിച്ചത്തിൽ വായനക്കാർക്കുമുമ്പിൽ സമർപ്പിക്കുന്ന ഹരികുമാറിന്റെ ചിന്താരീതി തികച്ചും വ്യത്യസ്തവും പുതുമയാർന്നതുമാണ്‌. ഒ. വി. വിജയനെ കൂടുതൽ വിമർശനവിധേയനാക്കിയ 'ഗുരുസാഗരം' മനുഷ്യവർഗ്ഗത്തിന്റെ ആകുലതകളുടെ ആകെത്തുകയായി ഹരികുമാർ ആവിഷ്കരിക്കുന്നു. എഴുത്തുകാരന്റെ മാനസികവും ആത്മീയവുമായ അന്വേഷണ തപസ്സിന്റെ അടയാളമായ 'ഗുരുസാഗരം' ഒരു യഥാർത്ഥ എഴുത്തുകാരന്റെ ഉൾക്കാഴ്ചയുടെ വിളവാണെന്നും അദ്ദേഹം തുടർന്നെഴുതുന്നു.  വീണപൂവിനെ അധികരിച്ച് ഏറ്റവുംശ്രേഷ്ഠമായത് മലയാളത്തിന്റെ വിശ്വമഹാകവിയായ കുമാരനാശാന്റെ 'വീണപൂവി'നെക്കുറിച്ച്‌ ഇതിനകം എത്രയോ നിരൂപണഗ്രന്ഥങ്ങൾ ഉണ്ടായിരിക്കുന്നു. പ്രസ്തുത കാവ്യത്തെക്കുറിച്ച്‌ വ്യത്യസ്തങ്ങളായ അഭിപ്രായപ്രകടനങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടെങ്കിലും എം. കെ. ഹരികുമാറിന്റെ "വീണപൂവ്‌ കാവ്യങ്ങൾക്കു മുമ്പേ" എന്ന ഗ്രന്ഥം വീണപൂവിനെക്കുറിച്ച്‌ ഇതുവരെയുണ്ടായിട്ടുള്ള പുസ്തകങ്ങളിൽ വച്ച്‌ ഏറ്റവും മികച്ചതും നവീനവുമാണെന്നുകാണാം. വീണപൂവുനിരൂപകരിൽ അധികംപേരും പൂവിന്റെ പേരും ലിംഗവും തേടിയലഞ്ഞപ്പോൾ ഹരികുമാർ ജീവന്റെ ആധാരമായ ഭൂമിയെയും അതിലെ ഒരു ചെറുജീവിയായ പൂവിനെയും പരസ്പരം ബന്ധിപ്പിച്ചുകൊണ്ടുള്ള സങ്കൽപത്തെയാണ്‌ അവതരിപ്പിക്കുന്നത്‌. വീണപൂവിന്റെ മരണത്തെ ഒരു ജീവന്റെ അനാഥത്വമായി ആവിഷ്കരിക്കുന്നു. മരണത്തിനുശേഷമുള്ള ഒരു ജീവന്റെ മനോഹരമായ തിരിച്ചുവരവിനെ, ഓർമ്മപ്പെടുത്തലിനെ അന്വേഷിക്കുന്നത്‌ മറ്റുപലരും അന്വേഷിക്കുന്നതുപോലെയല്ല എന്നതാണ്‌ ഹരികുമാറിന്റെ പ്രത്യേകത. ജീവിച്ചിരിക്കുന്നതിനെക്കാൾ ജീവിതാനന്തരമുള്ള ജീവിതത്തെ വാഴ്ത്തുന്നത്‌ സൽക്കർമ്മമല്ലെന്നും ഗ്രന്ഥകാരൻ ആവർത്തിക്കുന്നു. അങ്ങനെയുള്ള ജീവിതത്തെ വാഴ്ത്തുമ്പോൾ അതിനാധാരമായ വ്യക്തി ഒന്നുമറിയുന്നില്ലല്ലോ. ആയതിനാൽ അതിൽ സത്യസന്ധതയുടെ അംശം കുറഞ്ഞിരിക്കും. മരിച്ചശേഷം ആർക്കും ആരെയും എന്തും പറയാമെന്നും എത്രവേണോ വാഴ്ത്താമെന്നുമുള്ള അവസ്ഥയല്ല വേണ്ടതെന്നും മറിച്ച്‌ സചേതനമല്ലാത്ത പൂവിനെ സചേതനമാക്കുന്ന അലൗകികബോധത്തിലേയ്ക്ക്‌ പൂവ്‌ വിലയം കൊള്ളുകയാണെന്നും ഹരികുമാർ സമർത്ഥിക്കുന്നു. ഇവിടെയും തന്റെ പുതുനിരൂപണ സിദ്ധാന്തത്തിന്റെ വേരോട്ടമാണ്‌ അദ്ദേഹം സ്ഥാപിക്കുന്നത്‌. മറ്റുള്ളവർ എഴുതിയതിൽ നിന്നു വ്യത്യസ്തമായി, തന്റേതായ എന്തു സത്തയാണ്‌ ഉള്ളതെന്ന സ്വയം തിരിച്ചറിവാണ്‌ ഹരികുമാറിനെ ഹരികുമാറാക്കുന്നത്‌. ഹരികുമാർ സമീപകാലത്ത്‌ ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയമായ ഒരു നോവലിലൂടെ തന്റെ ശബ്ദവും ചലനവും വേറിട്ടുസ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നു. 'ജലഛായ'-എന്ന പേരുകൊണ്ടും ആഖ്യാനം കൊണ്ടും പ്രതിപാദ്യംകൊണ്ടും സവിശേഷമായ ഈ നോവൽ ഒരു പക്ഷേ, അദ്ദേഹത്തിന്റെ നവാദ്വൈതസിദ്ധാന്തത്തിന്റെ ഏറ്റവും ശക്തമായ ഉദാഹരണമായി കണക്കാക്കാവുന്നതാണ്‌. നോവലെന്ന ഭാവുകത്വത്തെ മാറ്റിമറിക്കാൻ എഴുപതുകളിൽ ഒ. വി. വിജയന്‌ സാധിച്ചതിനെക്കാൾ ഒരുപടികൂടി ഈ കൃതിയിലൂടെ എം. കെ. ഹരികുമാറിന്‌ കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ടെന്നു പറയാം. ധാരാളം കൃതികളെ നിരൂപണം നടത്തിയ ഒരു നിരൂപകൻ നോവലിസ്റ്റാകുമ്പോൾ ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട എല്ലാവിധ സാധ്യതകളെയും ഹരികുമാർ തരണം ചെയ്യുന്നുണ്ട്‌. വർത്തമാനകാലജീവിതത്തിനുസംഭവിച്ച വ്യതിയാനങ്ങളെ അതിസൂക്ഷ്മമായി മനസ്സിലാക്കിക്കൊണ്ട്‌, ജീവിതത്തിന്റെ ആകുലതകളും ആശങ്കകളും പങ്കുവയ്ക്കുന്നുണ്ട്‌ ഈ കൃതിയിൽ. ലുക്ക്‌ ജോർജ്ജും ജോർദ്ദാനും ഈ നോവലിലെ ഏക്കാളത്തും ജീവിക്കുന്ന കഥാപാത്രങ്ങളാണ്‌. നിരന്തരം മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന 'വർത്തമാനത്തെ' നവാദ്വൈതസിദ്ധാന്തത്തിന്റെ സൂക്ഷ്മതയിലൂടെ, അസ്തിത്വരഹസ്യങ്ങൾക്ക്‌ ഉത്തരം തേടുകയാണെന്നു പറയാം. കഴിഞ്ഞ മൂന്നു പതിറ്റാണ്ടത്തെ നിരന്തരമായ വായനയും ചിന്തയും അന്വേഷണവും എം. കെ. ഹരികുമാറിനെ മലയാളത്തിലെ തലയെടുപ്പുള്ള സർഗ്ഗാത്മകനിരൂപകനാക്കിമാറ്റി. നവാദ്വൈതമെന്ന വ്യത്യസ്തവും മൗലികവുമായ ദർശനത്തിലേയ്ക്ക്‌ അദ്ദേഹം എത്തിച്ചേർന്ന വഴിയുടെ ദുർഘടങ്ങൾ ചെറുതായിരുന്നില്ല. മറ്റെല്ലാം മറന്ന്‌ സാഹിത്യത്തിനുവേണ്ടി മാത്രം ഉണർന്നിരിക്കുന്ന ഒരു മനസ്സിനും ശിരസ്സിനും മാത്രമേ ഇത്തരമൊരു തത്ത്വചിന്ത സൃഷ്ടിക്കാൻ കഴിയൂ. 'നവാദ്വൈതം' ഉയർത്തുന്ന ചോദ്യങ്ങൾ നമ്മുടെ സാഹിത്യാന്തരീക്ഷത്തെ പ്രകമ്പനം കൊള്ളിച്ച്‌ ഒരു പുതു വായനയുടെയും ചിന്തയുടെയും ലോകത്തിലേയ്ക്ക്‌ വായനക്കാരെ കൊണ്ടെത്തിക്കുകതന്നെ ചെയ്യും. |
